تجزیه و تحلیل رفتار بین نسلی هزینه ی مصرفی خانوارهای شهری با استفاده از داده های شبه تابلویی

در این مقاله رفتار هزینه مصرفی خانوارها به­عنوان یکی از عوامل تعیین­کننده رفاه در چارچوب مدل ادوار زندگی بررسی می­شود. بدین­منظور با استفاده از مدل دیتون (1997) هزینه­ی مصرفی به سه اثر سن، نسل، و سال تجزیه می­شود. تمرکز اصلی این مدل تبیین رفتار بین­نسلی است. بررسی رفتار بلندمدت هزینه مصرفی خانوارها از طریق مقایسه رفتار نسل­های مختلف اطلاعات مفیدی در ارتباط با شرایط و کیفیت زندگی افراد و خانوارها در طول زمان ارائه می­کند. بدین­منظور با ترکیب داده­های مقطعی بودجه خانوار سال­های 1363 تا 1391 و با ساخت داده­های شبه­تابلویی، رفتار متولدین 1305 تا 1359 به مدت 29 سال دنبال می­شود. در این مقاله همچنین نرخ بیکاری به­عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر هزینه مصرفی افراد مورد بررسی قرار می­گیرد. نرخ بالای بیکاری و چشم­انداز نگران­کننده­ای که از وضعیت بازار کار در بین جوانان و نسل­های جدید وجود دارد اهمیت این بررسی را برجسته­تر می­کند.     نتایج حاکی از آن است که هزینه مصرفی نسل­های جدید در مقایسه با نسل­های قبلی در سنین مشابه افزایش یافته ­است، اما روند این افزایش، کاهشی است. نتایج مربوط به اثر سن نشان می­دهد که اثر سن برای هزینه مصرفی تا سن 50  سالگی در حال افزایش است و بعد از آن تا سن 60 سالگی تقریباً ثابت و سپس با شیب خیلی ملایمی­ در حال کاهش است. همچنین اثر سال نشان می­دهد که هزینه­های دوران زندگی با تغییرات اقتصادی ایران در سال­های مختلف هماهنگی دارد. نتیجه تفکیک نرخ بیکاری به اثر سن نشان می­دهد که نرخ بیکاری از سن 25 تا 37 سالگی در حال کاهش است و بعد از آن تقریباً ثابت است. نتایج اثر نسل نیز حاکی از آن است که در سنین مشابه، تفاوت قابل­توجهی در نرخ بیکاری متولدین 1305 تا 1349 وجود ندارد اما اثر نسل از متولدین 1350 به بعد رو به افزایش است.